انواع دیسک کمر و نشانه های بالینی آسیب مقاله فیزیوپدیا مجموع چند کشور اروپایی

تعریف/توضیح

فتق دیسک در ستون فقرات وضعیتی است که در طی آن هسته پالپوزوس از فضای بین مهره ای جابجا می شود. یکی از علل شایع کمردرد است. بیمارانی که درد مربوط به فتق دیسک را تجربه می کنند، اغلب یک رویداد تحریک کننده را به یاد می آورند که باعث درد آنها شده است. بر خلاف کمردرد مکانیکی، درد فتق دیسک اغلب سوزش یا سوزش دارد و ممکن است به اندام تحتانی تابش کند. علاوه بر این، در موارد شدیدتر، ممکن است با ضعف یا تغییرات حسی همراه باشد. در برخی موارد، آسیب فتق دیسک ممکن است عصب یا طناب نخاعی را تحت فشار قرار دهد و باعث ایجاد درد مطابق با فشردگی عصب یا اختلال عملکرد طناب نخاعی شود که به عنوان میلوپاتی نیز شناخته می‌شود.[1].

فتق دیسک:

می تواند بسیار دردناک باشد.

در عرض چند هفته، بیشتر موارد فتق دیسک دردناک بهبود می یابد.

در بسیاری از موارد، فتق دیسک هیچ دردی برای بیمار ایجاد نمی کند.

فتق دیسک اغلب در MRI بیماران بدون علامت دیده می شود (MRI روش تصویربرداری انتخابی است).

مدیریت فتق دیسک نیاز به یک تیم بین حرفه ای دارد. درمان اولیه باید محافظه کارانه باشد، مگر اینکه بیمار دچار اختلال عصبی شدید باشد.

جراحی معمولا آخرین راه حل است زیرا همیشه نتایج قابل پیش بینی را به همراه ندارد. بیماران اغلب با درد و نقایص عصبی باقی می مانند که اغلب پس از جراحی بدتر می شوند.

فیزیوتراپی کلید اکثر بیماران است. نتایج به عوامل زیادی بستگی دارد، اما کسانی که در ورزش منظم شرکت می‌کنند و وزن بدن خود را سالم نگه می‌دارند، نتایج بهتری نسبت به افرادی دارند که کم‌تحرک هستند[2]

برای جزئیات بیشتر به آناتومی کمر مراجعه کنید

دیسک های بین مهره ای: دو جسم مهره های مجاور توسط یک دیسک بین مهره ای به هم متصل شده اند. آنها همراه با مفاصل وجهی مربوطه، “واحد عملکردی Junghans” را تشکیل می دهند. دیسک از یک حلقه فیبروزوس، یک هسته پالپوزوس و دو صفحه انتهایی غضروفی تشکیل شده است. تمایز بین حلقه و هسته فقط در جوانی قابل تشخیص است، زیرا قوام دیسک در افراد مسن یکنواخت تر می شود. به همین دلیل، بیرون زدگی دیسک هسته ای بعد از 70 سالگی نادر است. از نظر بالینی، مهم است که دیسک را به عنوان یک واحد یکپارچه در نظر بگیریم که عملکرد طبیعی آن تا حد زیادی به یکپارچگی همه عناصر بستگی دارد. این بدان معناست که آسیب به یک جزء باعث ایجاد واکنش های نامطلوب در سایر اجزا می شود[4].

دیسک شامل یک صفحه پایانی است. آنولوس فیبروزوس؛ هسته پالپوزوس

اتیولوژی

دیسک بین مهره ای از حلقه فیبری تشکیل شده است که یک حلقه کلاژنی متراکم است که هسته پالپوزوس را احاطه کرده است.

فتق دیسک زمانی اتفاق می افتد که قسمتی یا تمام هسته پالپوزوس از طریق حلقوی فیبری بیرون بزند. این فرآیند فتق از شکست در درونی ترین حلقه های حلقوی شروع می شود و به صورت شعاعی به سمت بیرون پیشرفت می کند.

به نظر می رسد آسیب به حلقه دیسک با خم شدن کامل ستون فقرات برای یک دوره زمانی مکرر یا طولانی همراه باشد.

فتق ممکن است به طور ناگهانی یا به تدریج طی هفته ها یا ماه ها ایجاد شود.

علل

شایع ترین علت فتق دیسک، فرآیند دژنراتیو است (با افزایش سن انسان، هسته پالپوس کمتر هیدراته می شود و ضعیف می شود و ممکن است منجر به فتق پیشرونده دیسک شود).

دومین علت شایع فتق دیسک تروما است.

علل دیگر شامل اختلالات بافت همبند و اختلالات مادرزادی مانند کوتاهی ساقه است.

فتق دیسک عبارت است از:

شایع ترین در ستون فقرات کمری است

به دنبال آن ستون فقرات گردنی. میزان بالای فتق دیسک در ستون فقرات کمری و گردنی را می توان با درک نیروهای بیومکانیکی در بخش انعطاف پذیر ستون فقرات توضیح داد.

ستون فقرات قفسه سینه میزان کمتری از فتق دیسک را دارد[2].

فعالیت های مکانیکی مکرر مانند چرخش، خم شدن، بدون شکستگی می تواند منجر به آسیب دیسک شود.

زندگی کم تحرک، وضعیت بدنی نامناسب، چاقی، سوء مصرف دخانیات نیز می تواند باعث افتادگی دیسک شود.

پاتوفیزیولوژی

دیسک از حلقه فیبروزوس (یک سری پیچیده از حلقه های فیبری) و هسته پالپوزوس (هسته ژلاتینی حاوی الیاف کلاژن، الیاف الاستین و یک ژل هیدراته) تشکیل شده است. کانال مهره ها توسط بدنه های مهره ها، دیسک های بین مهره ای و رباط های دیواره قدامی و توسط قوس ها و رباط های مهره ها در دیواره جانبی تشکیل می شود. طناب نخاعی در این کانال مهره ای قرار دارد[6].

اعتقاد بر این است که پاتوفیزیولوژی فتق دیسک ترکیبی از فشرده سازی مکانیکی عصب توسط هسته برآمده پالپوزوس و افزایش موضعی کموکاین های التهابی است.[2]

پارگی می تواند در داخل حلقه فیبروزوس ایجاد شود. ماده هسته پالپوسوس می تواند از طریق این پارگی و به سوراخ بین مهره ای یا مهره ای ردیابی کند تا به ساختار عصبی برخورد کند[6].

تغییرات شامل دژنراسیون هسته ای، جابجایی هسته ای و مرحله فیبروز است.

انواع فتق

فتق دیسک خلفی – بیرون زدگی معمولاً خلفی جانبی به داخل کانال مهره است. دیسک بیرون زده معمولاً عصب پایین بعدی را فشرده می کند زیرا عصب از سطح دیسکفتق دیسک خلفی – بیرون زدگی معمولاً خلفی جانبی به داخل کانال مهره است. دیسک بیرون زده معمولاً عصب پایینی بعدی را فشرده می کند، زیرا عصب از سطح دیسک در مسیر خود به سمت سوراخ خود عبور می کند. (مثال: بیرون زدگی L5 معمولا S1 را تحت تاثیر قرار می دهد)

فتق مرکزی (خلفی) – شیوع کمتری دارد. بیرون زدگی دیسک بالای مهره دوم ممکن است خود نخاع را فشرده کند یا به سندرم دم اسبی منجر شود.

فتق دیسک جانبی – فشرده سازی ریشه عصبی بالاتر از سطح فتق اتفاق می افتد. ریشه عصب L4 اغلب درگیر است.

مراحل فتق

برآمدگی: گسترش حاشیه دیسک فراتر از حاشیه صفحات انتهایی مهره های مجاور

برآمدگی: رباط طولی خلفی دست نخورده باقی می ماند اما هسته پالپوزوس به آنولوس فیبروزوس برخورد می کند.

اکستروژن: مواد هسته ای از طریق الیاف حلقوی بیرون می آید اما رباط طولی خلفی دست نخورده باقی می ماند.

جداسازی: مواد هسته ای از طریق الیاف حلقوی خارج می شود و رباط طولی خلفی مختل می شود. بخشی از هسته پالپوزوس به داخل فضای اپیدورال بیرون زده است

Epidemiology

میزان بروز فتق دیسک حدود 5 تا 20 مورد در هر 1000 بزرگسال در سال است و بیشتر در افراد دهه سوم تا پنجم زندگی با نسبت مرد به زن 2:1 شایع است.

در 95 درصد از فتق دیسک کمر، L4-L5 و L5-S1.

فتق دیسک کمر 15 برابر بیشتر از فتق دیسک گردن رخ می دهد و یکی از دلایل مهم کمردرد است[9][10].

شیوع فتق علامت دار دیسک کمر حدود 1 تا 3 درصد است که بیشترین شیوع را در بین افراد 30 تا 50 ساله دارد و نسبت مرد به زن 2:1 است.

در افراد 25 تا 55 ساله، حدود 95 درصد از فتق دیسک در قسمت تحتانی ستون فقرات کمری (سطح L4/5 و L5/S1) رخ می دهد. فتق دیسک بالاتر از این سطح در افراد بالای 55 سال شایع تر است[11].

این به ندرت در کودکان رخ می دهد و بیشتر در بزرگسالان جوان و میانسال دیده می شود.

فتق مکرر دیسک کمر (rLDH) یک عارضه شایع پس از دیسککتومی اولیه است.

فتق دیسک گردن در 8 درصد مواقع C5-C6 و C6-C7

در ستون فقرات گردنی، C6-7 شایع ترین فتق دیسک است که باعث علائم، عمدتا رادیکولوپاتی می شود. سابقه در این بیماران باید شامل شکایت اصلی، شروع علائم

معاینه

در معاینه فیزیکی، باید به نقاط ضعف و اختلالات حسی و توزیع میوتوم و درماتومی آنها توجه ویژه ای شود.

یافته های معمول ضایعه عصب انفرادی ناشی از فشرده سازی توسط فتق دیسک در ستون فقرات گردنی

C5 عصب – درد گردن، شانه و کتف، بی حسی بازو جانبی و ضعف در حین ابداکشن شانه، چرخش خارجی، خم شدن آرنج و سوپیناسیون ساعد. رفلکس های تحت تاثیر عضله دوسر بازو و بازوی بازویی هستند.

C6 عصب – درد گردن، شانه، کتف و جانبی بازو، ساعد و دست، همراه با بی حسی ساعد، شست و انگشت اشاره جانبی. ضعف در حین ابداکشن شانه، چرخش بیرونی، خم شدن آرنج و سوپیناسیون و پرونیشن ساعد شایع است. رفلکس های تحت تاثیر عضله دوسر بازو و براکیورادیالیس هستند.

C7 عصب – درد گردن، شانه، انگشت میانی همراه با بی حسی انگشت اشاره، انگشت میانی و کف دست شایع است. ضعف در آرنج و مچ دست شایع است، همراه با ضعف در طول اکستنشن شعاعی، پرونیشن ساعد و خم شدن مچ ممکن است رخ دهد. رفلکس تحت تاثیر عضله سه سر است.

C8 عصب – درد گردن، شانه و ساعد داخلی، همراه با بی حسی در ساعد داخلی و دست داخلی. ضعف در حین اکستنشن انگشت، اکستنشن مچ (اولنار)، فلکشن دیستال انگشت، اکستنشن، ابداکشن و اداکشن همراه با فلکشن دیستال انگشت شست شایع است. هیچ رفلکس تحت تأثیر قرار نمی گیرد.

عصب T1 – درد در گردن، بازو داخلی و ساعد شایع است، در حالی که بی حسی در قسمت جلویی بازو و ساعد داخلی شایع است. ضعف می تواند در حین ربودن شست، خم شدن دیستال شست و ربودن و اداکشن انگشت رخ دهد. هیچ رفلکس تحت تأثیر قرار نمی گیرد در مسیر خود عبور می کن عصب L1 – درد و از دست دادن حس در ناحیه اینگوینال شایع است. ضعف خم شدن هیپ نادر است و هیچ رفلکس کششی تحت تأثیر قرار نمی گیرد.

اعصاب L2-L3-L4 – کمردردی که در قسمت قدامی ران و ساق پا داخلی منتشر می شود. از دست دادن حس در قسمت قدامی ران و گاهی اوقات میانی ساق پا. خم شدن لگن و ضعف اداکشن، ضعف اکستنشن زانو؛ کاهش رفلکس کشکک

عصب L5 – پشت، تابش به باسن، ران جانبی، ساق پا و پشت پا، شست پا. از دست دادن حس در ساق پا، پشت پا، فضای بین انگشت اول و دوم. ضعف در ابداکشن لگن، خم شدن زانو، دورسی فلکشن پا، اکستنشن و خم شدن انگشتان پا، وارونگی و ورژن پا. کاهش رفلکس نیمه غشایی/نیمه غشایی

S1 عصب – پشت، تابش به باسن، جانبی یا خلفی ران، ساق پا، جانبی یا کف پا. از دست دادن حس در قسمت خلفی ساق پا، جانبی یا کف پا. ضعف در اکستنشن لگن، خم شدن زانو، خم شدن کف پا. تاندون آشیل؛ باسن داخلی، پرینه و ناحیه پری آنال؛ ضعف ممکن است حداقل باشد، با بی اختیاری ادرار و مدفوع و همچنین اختلال عملکرد جنسی.

اعصاب S2-S4 – درد ساکرال یا باسن که در قسمت خلفی ساق پا یا پرینه منتشر می شود. نقص حسی در باسن داخلی، پرینه و ناحیه